Қытайдың Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданындағы (Шыңжаң) 48 адам лагерлерге
қамауға алынды не оларға әділ сотсыз үкім шығарылды. Олар «Шыңжаңдағы тұтқындарды
босату» науқанының жалпы саны 120 адамға жететін тізімге кіргізілді. Бұл істер 2017 жылдан
бері аймақта ұсталған 1 миллион немесе одан да көп ерлер мен әйелдердің өкілі болып
табылады. Қытай үкіметі саналы және мақсатты түрде негізінен ұйғырларды, қазақтарды
және Шыңжаңдағы басқа да мұсылман этникалық саны аз топтардың өкілдерін нысанаға
алды, оның ішінде жаппай ұстау және азаптау және басқа да қатыгездікпен қарау науқанын
жүргізу арқылы. Қытай билігі Шыңжаңдағы лагерлер мен түрмелерде озбырлықпен ұсталған
барлық адамдарды дереу босатуы керек.
Мәтін:
Құрметті Президент Си Цзиньпинь:
Шыңжаңда негізінен мұсылман этникалық топтарға жататын 120 адамды лагерлерге қамауға алып, оларға әділ сотсыз үкім шығарғанын және түрмеге жіберілгенін білгенде, қатты қыңжылдым. Бұл істер 2017 жылдан бері Қытай үкіметі Шыңжаңда 1 миллион немесе одан да көп ерлер мен әйелдерді қамауға отырғанын көрсетеді.
“Біз соғыстағы жау сияқты болдық” атты Amnesty International ұйымының баяндамасында жиналған дәлелдерге сүйене отырып, Қытай үкіметі Шыңжаңда кем дегенде адамзатқа қарсы түрмеге қамау, азаптау және қудалау қылмыстарын жасағаны белгілі. Көпшілігіміз өмір сүру, саяхаттау, шетелде оқу, шетелдегі адамдармен қарым-қатынаста болу, Құран оқу немесе діни киім кию сияқты заңды әрекеттер ұсталғандарды лагерге немесе түрмеге жіберуге себеп болуы мүмкін деп саналады. Онда олар тоқтаусыз мәжбүрлеу науқаны, физикалық және психологиялық азаптау мен қатыгездіктің басқа да түрлеріне ұшырайды.
Шетелде тұратын отбасы мүшелері көптеген жылдар бойы хабарсыз кеткен жақындарымен байланысудан күдері үзді. Олардың шарасыздығына таңдаған адвокатқа қол жеткізе алмай, қамауға алынған адамдардың азаптау немесе қатыгездікке ұшырау қаупіне одан сайын ұшырайтындары тағы үлесін қосады.
Сондықтан мен сізді:
• Шыңжаңдағы тұтқындау лагерлері мен түрмелерде ұсталған барлық адамдарды, егер олардың халықаралық деңгейде мойындалған қылмыс жасағаны туралы жеткілікті, сенімді және қабылдауға жататын дәлелдер болмаса, дереу босатуды.
• Бостандыққа шыққанша олардың тұрған жерін ашып көрсету, олардың отбасымен және өз таңдауы бойынша адвокатпен кездесуіне рұқсат беру және олардың азаптау мен басқа да қатыгездікке ұшырамауын қамтамасыз етуге шақырамын.
Құрметпен,
Мекен-жайы:
Қытай Халық Республикасының Президенті
Си Цзиньпиньге
Zhongnanhai
Xichangan’jie Xichengqu, Бейжің 100017
Қытай Халық Республикасы
Факс: +86 10 6238 1025
E-мейл: english@mail.gov.cn
Қытайша:
北京市西城区西长安街街道 100017